Elżbieta Grabska-Wallis

Nagrobek

Kliknij obraz, by obejrzeć go w powiększeniu

Biogram

Urodziła się w 1930 roku w Warszawie; zmarła w roku 2004 tamże. W latach 1948-1953 studiowała w Uniwersytecie Warszawskim (uzyskała dyplom magistra filozofii w zakresie historii sztuki) oraz w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych (dyplom w zakresie konserwacji malarstwa). Jeszcze jako studentka historii sztuki (1951) została asystentką w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie pracowała do roku 1981 (stopień doktora nauk historycznych otrzymała w roku 1963 na podstawie pionierskiej rozprawy Apollinaire i teoretycy kubizmu w latach 1908-1918, publ. 1966). W latach 1953-1954 pracowała w Państwowym Przedsiębiorstwie Konserwacji Zabytków w Warszawie; w latach 1955-1956 – jako redaktor działu plastyki „Przeglądu Kulturalnego”. Była współorganizatorką wydarzeń artystycznych okresu „odwilży”: Ogólnopolskiej Wystawy Młodej Plastyki „Przeciw wojnie – przeciw faszyzmowi” w warszawskim Arsenale (1955) i wystawy Junge Generation (1956).

Od roku 1954 należała do Stowarzyszenia Historyków Sztuki, od 1955 do ZPAP, a od 1962 była członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyki Artystycznej AICA.

W 1972 roku otrzymała Srebrny Krzyż Zasługi.

W Sekcji (Instytucie) Historii Sztuki KUL (Katedra Teorii Sztuki i Historii Doktryn Artystycznych) pracowała w latach 1982-1992. Wykładała dzieje myśli o sztuce, prowadziła poparte własnymi oryginalnymi studiami wykłady monograficzne poświęcone sztuce europejskiej, m.in. twórczości Brancusiego, Gauguina, Kandinsky’ego, Picassa. W ostatnich latach życia, walcząc z ciężką chorobą, napisała jedną z najwybitniejszych książek w dziedzinie polskiej historii sztuki XX wieku: „Moderne” i straż przednia. Apollinaire wśród krytyków i artystów 1900-1918 (2004). Była także autorką i współautorką antologii tekstów o sztuce (np. Moderniści o sztuce, 1971; Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce 1700-1870, 1974; Artyści o sztuce. Od Van Gogha do Picassa, 1977). Miała ogromne zasługi w rozpoznaniu charakteru polsko-francuskich związków artystycznych i kolonii artystycznych w XX wieku. Przygotowana przez nią wystawa Paryż i artyści polscy 1900-1981. Wokół E.-A. Bourdelle’a (1996, Warszawa; 1997, Paryż) przypomniała twórczość artystów mało znanych, a istotnych.

Była nie tylko wybitną badaczką sztuki i myśli o sztuce XX wieku, ale także wypróbowanym przyjacielem artystów, którym szczerze sekundowała w coraz to nowych poszukiwaniach – z godną pozazdroszczenia wolą rozumienia i akceptacji ich poczynań.

Opracowała Małgorzata Kitowska-Łysiak
 

Kliknij, by powrócić do poprzedniej strony