Stefan Swieżawski

Nagrobek

Kliknij obraz, by obejrzeć go w powiększeniu

Biogram

Stefan Swieżawski (ur. 10 lutego 1907 r. w Hołubiu koło Hrubieszowa, zm. 18 maja 2004 r. w Konstancinie-Jeziornie) – polski historyk filozofii, autor ponad 250 prac naukowych, w tym Dziejów filozofii europejskiej w XV wieku, najobszerniejszego dzieła w literaturze światowej poświęconego filozofii tego okresu. 

Formacja duchowa

Swieżawski pochodził z zamożnej rodziny ziemiańskiej. W latach 1925-1932 studiował filozofię na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, w słynnej szkole lwowsko-warszawskiej, założonej przez Kazimierza Twardowskiego. Choć nie należał do najbliższego kręgu jego uczniów, wiele wyniósł z metodologii tej szkoły, a pracę doktorską, pisaną pod kierunkiem Kazimierza Ajdukiewicza, obronił w roku 1932.

Na duchowy rozwój Stefana Swieżawskiego znaczny wpływ wywarło Stowarzyszenie Katolickiej Młodzieży Akademickiej Odrodzenie, założone w 1919, którego prezesem był w roku akademickim 1927/1928. Z szeregów Odrodzenia wyszedł cały zastęp polskich intelektualistów, czerpiących z chrześcijaństwa inspirację dla swojej obecności w życiu społeczno-kulturowym, m.in. Jerzy Turowicz, Antoni Gołubiew, Karol Górski, Stanisław Stomma, Henryk Mosing, Tadeusz Fedorowicz, Aleksander Fedorowicz.

Tuż po doktoracie rozpoczął pracę na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu, a w grudniu tego roku poznał hrabiankę Marię Stadnicką z Nawojowej, z którą 1 lipca 1933 roku wziął ślub.

Praca naukowa

Później (co najmniej od roku akademickiego 1935/1936) pracował na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, jako starszy asystent w oddziale II (kierowanym przez prof. Romana Ingardena) Zakładu Filozoficznego Wydziału Humanistycznego. Podczas okupacji wykładał na tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich (konspiracyjna nazwa UAM) i pracował nad habilitacją, którą obronił na UAM w roku 1946. W tym samym roku objął funkcję kierownika Katedry Historii Filozofii KUL i sprawował ją bez przerwy przez 30 lat, aż do przejścia na emeryturę.

Oprócz KUL-u wykładał również na Uniwersytecie Jagiellońskim i w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, zapraszany był także na uczelnie zagraniczne: Sorbonę, Collège de France i uniwersytety we Włoszech. Był współpracownikiem Étienne Gilsona i Jacques'a Maritaina, przedstawicieli tak zwanego tomizmu egzystencjalnego.

Swieżawskiego interesowała przede wszystkim problematyka XIII-wiecznej myśli metafizycznej i antropologicznej, w szczególności zaś prace św. Tomasza. W latach 1974-1990 pisał swoje ośmiotomowe opus magnum: Dzieje filozofii europejskiej w XV wieku.

Był aktywnym członkiem Polskiej Akademii Umiejętności i współzałożycielem Ośrodka Badań nad Filozofią Średniowieczną w PAN-ie.

W życiu prywatnym silnie związany ze środowiskami katolickimi skupionymi wokół Tygodnika Powszechnego i Znaku; jako jedyny świecki obserwator z krajów Europy Wschodniej brał udział w obradach II Soboru Watykańskiego, był również przyjacielem Jana Pawła II.

W roku 2001 przyznano mu Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej za książkę Dzieje europejskiej filozofii klasycznej. Otrzymał też tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego (1989 r.).

Pod koniec życia wraz z żoną postanowili rozdać cały swój dobytek wnukom i przeprowadzić się do prowadzonego przez luteranów ośrodka opieki "Tabita" w Konstancinie. Jego żona zmarła w listopadzie roku 2003 (a więc kilka miesięcy po 70. rocznicy ich ślubu), Swieżawski przeżył ją jedynie o kilka miesięcy.

Dzieła Stefana Swieżawskiego (niepełna lista)

    Zagadnienie historii filozofii
    Alfabet duchowy
    Między średniowieczem a czasami nowymi
    Święty Tomasz na nowo odczytany
    Dzieje europejskiej filozofii klasycznej
    Lampa wiary
    Byt
    Człowiek średniowieczny
    Kontemplacja i zdradzony świat: Tomasz Królak
    L'univers la philosophie de la nature au XVe siècle en Europe
    Studia z myśli późnego średniowiecza
    Dobro i tajemnica
    Istnienie i tajemnica
    Owoce życia
    W nowej rzeczywistości 1945-1965
    Eklezjologia późnośredniowieczna na rozdrożu
    Wielki przełom
    U źródeł nowożytnej etyki
    Dzieje filozofii europejskiej w XV wieku (tomy I – VIII)
    Przebłyski nadchodzącej epoki
    Prawda i tajemnica
 

Link do Wikipedii z biogramem prof. Stefana Swieżawskiego, z którego zaczerpnięto niniejszą treść.

Kliknij, by powrócić do poprzedniej strony